تاریخچه جشنواره تئاتر بانوان به سال 74 برمی‌گردد اما حضور فعال و مستمر آن در سال 85 است. یعنی جشنواره تئاتر بانوان در طول عمر کوتاه خود فراز و نشیب‌های زیادی را طی کرده است.
به عبارت بهتر این جشنواره هنوز در ابتدای راه خود است. البته برگزارشدن این جشنواره در دو سال پیاپی نشان جدی گرفتن این جشنواره از سوی مسئولان و صد البته از سوی هنرمندان این عرصه است.
جشنواره تئاتر بانوان با هدف مطرح کردن ارزشمندی‌ها و توانمندی‌های زنان و نشان دادن الگو از یازدهم تیرماه کار خود را در تهران آغاز کرد و درصدد است که حضور خود را در کنار جشنواره‌های متعدد، مستحکم کند. به سراغ اعظم بروجردی دبیر ششمین جشنواره تئاتر بانوان رفتیم و با او از اهداف، مشکلات و آینده صحبت کردیم.
- نکته‌ای که در جلسه مطبوعاتی ششمین جشنواره تئاتر بانوان مطرح شد، وجود مشکل مالی بود که تقریبا گریبانگیر همه عوامل جشنواره شده است.
- نه، چنین مسئله‌ای اصلاً نبوده است، بلکه مسئله‌ای که در این جلسه مطرح شد، این بود که ما نسبت به پارسال بودجه‌ای که برای جشنواره کنار گذاشته‌ایم دوبرابر شده، چرا که حجم کارها به شکلی بود که پیش‌بینی بودجه آنها صورت نگرفته بود.
نه اینکه ما با مشکل مالی مواجه‌باشیم! بلکه بودجه هم تا به حال در اختیار ما قرار گرفته است. فقط تنها مسئله آن عدم پیش‌بینی ما راجع به کارهای جشنواره بود، برای مثال فکر می‌کردیم که سه بخش رقابتی در جشنواره، ورک‌شاپ و مهمان شدن گروه‌های نمایشی خارجی یا ارسال 900 متن داشته باشیم، بالاخص که باتوجه به تجربه سال گذشته‌مان که 400متن به این جشنواره ارائه شد، حدسمان روی حدود 100متن اضافه‌تر نسبت به سال گذشته بود که همین امر بودجه را دو برابر کرده است.
این عدم پیش‌بینی درست باعث شد تا کمی از لحاظ بودجه در یک دوره زمانی کوتاه عقب بمانیم اما خوشبختانه و به شکر خدا این مشکل حل شد و توانستیم خیلی سریع کار را جمع کنیم و آن را ببندیم.
- برای جشنواره نوپایی چون جشنواره تئاتر بانوان که کم‌کم در حال پیدا کردن راه خود است، بهتر نبود تا این پیش‌بینی‌ها از پیش انجام می‌گرفت؟
- این بحث امروز ماست. تا آنجا که می‌توانم بگویم، تا دو سال پیش به برگزاری این جشنواره مطمئن نبودیم و نمی‌دانستیم برگزار خواهد شد یا نه؟! در حقیقت امسال دومین سال برگزاری پیاپی این جشنواره است و امسال این جشنواره به طور جدی از سوی مخاطبین پیگیری می‌شود و این حضور پر از استقبال و استحکام جشنواره خود ما را حتی به تعجب واداشته، چون هر سال بزرگترین دغدغه‌مان برگزاری این جشنواره بود و امسال پس از برگزاری آن با حجم بسیار زیاد کارها روبه‌رو شدیم، در حقیقت از یک وادی به وادی دیگری پرت شدیم.
اما با این حال تمامی برنامه‌هایمان تنظیم شده، درست و دقیق و باتوجه به تجارب سال‌های گذشته صورت گرفته است. برای مثال حجم کارها در سال 85 نسبت به سال 82 دقیقاً دو برابر بوده و هیچ گاه فکر نمی‌کردم که حجم کارها در سال 86 نسبت به سال 85 دو برابر و نیم بشود. بالاخره با همکاری همه در معاونت سازمان فرهنگی- هنری شهرداری، این جشنواره به سرانجام رسید.
- نکته‌ای که در بین صحبت‌هایتان به آن اشاره کردید، عدم روال منظم این جشنواره و برگزاری هر ساله آن بوده است. در این باره چه نظری دارید؟
- پس از سال 83 که چهارمین جشنواره برگزار شد، متاسفانه در سال 84 مسئولان آن زمان برگزاری جشنواره تئاتر بانوان به ذائقه‌شان خوش نیامد و این جشنواره در آن سال برپا نشد، اما در سال85 با تعویض مدیریت سازمان فرهنگی- هنری شهرداری تهران پس از مطرح کردن و ارائه شدن این طرح، تصمیم گرفته شد دوباره این جشنواره دائمی برگزار شود.
یعنی از سال 74 که اولین دوره این جشنواره برگزار شد، بنا بود تا این جشنواره هر سال اتفاق بیفتد اما بازهم بنا به دلایلی این اتفاق رخ نداد، به همین دلیل در جشنواره پنجم که تصمیم به برگزاری جشنواره ششم و جشنواره‌های بعدی نیز بود، باز هم شک و بی‌اعتمادی نسبت به عدم برگزاری ششمین دوره پیاپی حکمفرما بود و هر لحظه از به وجود آمدن شرایطی که مانع اتفاق افتادن این جشنواره می‌شد در واهمه و ترس به سر می‌بردیم، چرا که پس از چندین بار شنیدن قول‌های مقامات بالاتر برای برگزاری این جشنواره با عدم تعهد آنها روبه‌رو می‌شدیم که خوشبختانه در دوره پنجم و ششم این مشکل به آسانی حل شد.
متاسفانه مدیریت ها گاه براساس سلیقه است، یعنی مدیری می‌آید و تمام هم و غم خود را صرف انجام یک کار فرهنگی مورد علاقه خود می‌کند بعد ناگهان دیگری می‌آید و شرایط به طور کلی با مدیر قبلی متناقض می‌شود. متاسفانه این یک واقعیت تلخ است.
- اغلب هنرمندان از مدت کوتاه تمرین ابراز نارضایتی کرده‌اند.
- دو ماه برای تمرین آنها کافی نیست؟!
- دوماه کامل که نبوده است. فقط 3 جلسه در هر هفته.
اصلا حساب کنید یک ماه. تئاتر شهر هم به کارهای اجرایی خود یک ماه برای ادامه زمان می‌دهد. امروزه جهان در حال سرعت گرفتن است و این مدت برایشان محاسبه شده است.
- چه شد اعظم بروجردی دبیر دائمی جشنواره تئاتر بانوان شد؟
- اصلاً قراردادی وجود ندارد. من بسیار علاقه دارم که این جشنواره هر چه سریعتر پا بگیرد و احساس می‌کنم که به خیلی از اهداف راجع به بانوان و حل مسائل آنان می‌توان از طریق این جشنواره امید بست تا نتیجه گرفت. من خودم نیز همیشه از حامیان این قضیه بودم؛ اگر به خاطر داشته باشید کانونی وجود داشت با عنوان کانون تئاتر بانوان که اولین کانون در رابطه بانوان بعد از انقلاب بود که کارهای آموزشی و تولیدی را در بر داشت.
در آن زمان سالی سیصد نفر را برای تئاتر تعلیم می‌دادیم که بعدها نمایشگاهی تشکیل شد با عنوان نمایشگاه تشخیص و منزلت زن که بانی آن سازمان تبلیغات بود و خانم شهلا حبیبی (معاون رئیس جمهور آن زمان) از ما خواستند که هر روز قسمتی از نمایش‌های راجع به بانوان را در این نمایشگاه که در موزه هنرهای معاصر برپا می‌شد، اجرا کنیم.
- اما با توجه به تلاش‌های شما در دوره‌های گذشته مردم با این جشنواره آشنایی ندارند و به خصوص تا پنجمین دوره در سکوت برگزار شده است.
- ببینید، هر چه قدر که دبیر در جشنواره محدود شود بازدهی کمتری دارد، یعنی عوامل و ستادی که انتخاب می‌کند، کارایی کمتری خواهد داشت.در جشنواره پنجم و ششم به یاری خدا با کسانی همکار شدم که خودشان حرفه‌ای بودند، یعنی یا کارگردان بودند، یا نمایشنامه‌نویس و یا بازیگر. در حقیقت خودشان معنی جشنواره را می‌دانستند.
خوشبختانه تئاتر بانوان جایگاه خود را در این دو سال اخیر پیدا کرده است در حالی‌که در گذشته این ما بودیم که باید با چنگ و دندان این روابط را حفظ می‌کردیم تا حداقل دیگران سوءاستفاده از این قضیه نکنند. یعنی ارتباطمان با هنرمندان حفظ شود و ارتباط خوبی هم باشد. امیدوارم در سال‌های آتی نیز این جشنواره به دست اهلش سپرده شود.
- گروهی می‌گویند جشنواره تئاتر بانوان فرصتی فراهم می‌کند تا هنرمندانی که تا به حال امکان کارگردانی نداشته‌اند دست به این کار زده و به نوعی خود را محک بزنند.
- اگر این واقعیت داشته باشد که جشنواره تئاتر بانوان این موقعیت را در اختیار جوانان قرار می‌دهد، تا فرصتی برای ظهور خود داشته باشند؛ من بسیار خوشحال می‌شوم و باید بگویم این یکی از موفقیت‌های جشنواره محسوب می‌شود چرا که هم خودشان خود را محک می‌زنند و هم دیگران آنها را ،گرچه من فکر می‌کنم 60 درصد هنرمند در جشنواره تئاتر بانوان حرفه‌ای هستند.
